Пакуль рана казаць пра супрацоўніцтва з Беларуссю на высокім узроўні, заяўляе Жазэ Мануэль Пінту Тэйшэйра.

- Спадар амбасадар, працягваючы Вашу метафару аб вясне ў нашых адносінах. Вы казалі пра вясновых ліўнях - не замаразках, дыялог працягваецца?

- Вядома. Праўда, вясна пачалася восенню, два гады таму, а лета ўсё яшчэ няма. Дыялог працягваецца і важна, каб працягваўся. Пакуль рана казаць аб супрацоўніцтве на высокім узроўні, але мы спадзяемся, што і для яго з'явяцца ўмовы. Працягваючы дыялог, мы спадзяемся на вынік.

- Аб якіх вынікі, якім прагрэсе можна казаць з восені 2008 года?

- Па-першае, нельга забывацца на крокі беларускіх уладаў, якія прывялі да гэтай «вясны», адлігі ў адносінах. Пачаўся дыялог у такіх галінах супрацоўніцтва, якія раней былі зачыненыя, такія, як макрафінансавая падтрымка, супрацоўніцтва з Еўрапейскім інвестыцыйным банкам, Менск быў уключаны ў палітыку «Усходняга партнёрства», мы пачалі абмен ноу-хау і вопытам.

- А калі казаць аб развіцці дагаворна-прававой базы?Ці ідуць перамовы пра ратыфікацыю асноватворнага Пагаднення аб партнёрстве і супрацоўніцтве?

- Не, ратыфікацыя не завершаная і няма рашэння аб перамовах. Між тым, хутка стартуе такі вельмі важны працэс, як палягчэнне візавага рэжыму. Пакуль няма тэрмінаў, усе перамовы на стадыі падрыхтоўкі. Іх старт таксама залежыць ад эвалюцыі «вясны» нашых адносін.

- Як развіваюцца эканамічныя і гандлёвыя сувязі?

- Для эканамічных адносінаў як такіх няма ніякіх бар'ераў. У Беларусі проста павінны існаваць рамачныя ўмовы, прывабныя для прыватных інвестараў краін ЕС, ці прыйсці на беларускі рынак - гэта іх рашэнне. Часам на дзяржаўным узроўні робяцца крокі для прасоўвання свайго бізнесу, але гэта ў асноўным прыватныя ініцыятывы. Эфектыўнасць інвестыцый залежыць ад унутраных умоў.

У вобласці гандлёвых адносінаў мы дапамагаем беларусам падняць стандарты да ўзроўню еўрапейскіх патрабаванняў, асабліва ў галіне сельскай гаспадаркі.

Што тычыцца палягчэння умоў гандлю і зніжэння тарыфаў - гэты працэс ўзаемна абавязвамы. Між тым, пасля ўступлення Беларусі ў Мытны саюз з Казахстанам і Расеяй, вырас падатак на імпарт шэрагу тавараў з ЕС ...

- Ці абмяркоўваецца вяртанне Беларусі ў Абагульненую сістэму прэферэнцый?

- Вяртанне ў АСП звязана з паляпшэннем умоў працы прафсаюзаў і завязана на дыялог з Міжнароднай арганізацыяй працы.

- Пачаўся дыялог і ў галіне правоў чалавека. Які ў Беларусі тут прагрэс?

- Нагадаю, што прагрэс прывёў да пачатку дыялогу, і з яго стартам таксама былі паляпшэнні ў гэтай галіне. Але не магу сказаць, што з тых часоў былі значныя станоўчыя крокі. Фактычна наадварот - асобныя факты выклікаюць наш непакой. Мы хацелі б бачыць больш прагрэсу і, вядома, не рэгрэс.

- Еўракамісія рыхтуе прамежкавы план дзеянняў для развіцця стасункаў з Беларуссю. Што гэта будзе за дакумент?

- Звычайна гэта спіс рэформаў у самых розных галінах, якія краіна гатова рэалізаваць за нейкі прамежак часу. Такія планы складаюцца з краінамі, дзе, па нашаму думку, стандарты ў галіне дэмакратыі і правоў чалавека адпавядаюць мінімальным ўзроўню, каб аблегчыць прагрэс, у прыватнасці, у эканоміцы.

Праца над планам дзеянняў для Беларусі працягваецца. Ён яшчэ павінен быць ухвалены краінамі ЕС, а затым будзе абмяркоўвацца з уладамі Беларусі.

- Запланаваны ці візіты высокага ўзроўню чыноўнікаў з Брусэля?

- Зараз такіх планаў няма, але дыялог працягваецца, яны заўсёды могуць быць запланаваныя.

- Вы з аптымізмам глядзіце на развіццё адносін Беларусі і ЕС ...

- Аптымістычна? Я апісаў статус-кво. Вы думаеце, крытыка або песімізм чаго-небудзь маглі б спрыяць? Я заўсёды стараюся быць канструктыўным. Беларусь і ЕС зараз знаёмяцца, прыглядаюцца адзін да аднаго, вучацца разумець адзін ад аднаго. Я хацеў бы спадзявацца, што дыялог будзе развівацца, а, як вы ведаеце, у яго аснове заўсёды ляжаць каштоўнасці і стандарты ЕС.

З іншага боку, гэты працэс павінен быць эвалюцыйным з двух бакоў: эвалюцыя насустрач чаканням і эвалюцыя прапаноў аб пашырэнні супрацоўніцтва.

ЕС не можа развіваць адносіны, прымаючы раптоўныя рашэнні - сёння ўзнагародзіць за гэта, заўтра пакараць за тое. Еўразвяз - гэта доўгатэрміновы працэс. Вынік развіцця адносін, асабліва з такімі краінамі як Беларусь - еўрапейскай, блізкай для нас не проста геаграфічна, але гістарычна і культурна, залежыць ад таго, наколькі прымальная для іх наша мадэль развіцця. Яна не абавязковая для сяброўства ў ЕС, але яе ўпадабалі і па-за аб'яднанай Еўропай, таму што яна нясе з сабой стабільнасць, прадказальнасць і росквіт.

- Беларусь не спяшаецца прымаць такую мадэль?

- Гэта не наша рашэнне. Мы проста хочам бачыць у краінах-партнёрах пэўныя асноўныя стандарты, якія падзяляюць усе краіны ЕС. Мы верым у нашы каштоўнасці і хочам, каб яны паважаліся. Гэтак жа як мы верым у еўрапейскую сацыяльна-эканамічную мадэль.

Цалкам разумна, каб эўрапейская краіна падзяляла б нашы перакананні, у прыватнасці, для эканамічнай інтэграцыі, каб скарыстацца вялізным эканамічным патэнцыялам ЕС. І была б для нас стабільным, квітнеючай і прадказальным суседам.